W związku z Ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606), na podstawie art. 22b i 22c Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U. z 2023 r. poz. 1304 ze zm.) Instytut Naukowo – Badawczy IURISMED Sp. z o.o., jako osoba prowadząca Niepubliczne Przedszkole Językowe Świat Odkrywców w Starej Gadce, opracował i wprowadził Standardy Ochrony Dzieci, które obowiązują od 15 lutego 2024 r.
W dokumencie tym, w sposób dostosowany do charakteru i rodzaju placówki oświatowej, określono w szczególności:
- Ogólne zasady zapewniające dzieciom bezpieczeństwo i przestrzeganie ich praw.
- Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a personelem, w szczególności zachowania niedozwolone.
- Zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.
- Procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskiej Karty”.
- Zasady przeglądu i aktualizacji standardów.
- Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu przedszkola do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności.
- Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania.
- Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.
- Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
- Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.
- Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet i ochrona dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet.
- Zasady ochrony danych osobowych oraz wizerunku dzieci w placówce.
Standardy ochrony małoletnich sporządzono, mając na względzie konieczność ich zrozumienia przez osoby małoletnie.
I. Ogólne zasady zapewniające dzieciom bezpieczeństwo i przestrzeganie ich praw.
- W pracy Przedszkola nadrzędną wartością jest dobro dziecka i jego najlepiej pojęty interes.
- Budowanie przyjaznego, bezpiecznego i opartego na wzajemnym szacunku otoczenia odbywa się każdego dnia przez adresowane zarówno do dzieci, jak i do rodziców, w formie indywidualnej bądź grupowej:
- działania profilaktyczne – minimalizujące ryzyko wystąpienia krzywdzenia dzieci;
- działania interwencyjne – mające na celu zapewnienie dziecku bezpieczeństwa, gdy jest ono ofiarą przemocy lub zagraża mu inne niebezpieczeństwo;
- pomoc psychologiczno – pedagogiczną mającą na celu wsparcie dziecka i jego rodziny w przezwyciężeniu trudnych doświadczeń.
- Wszyscy pracownicy i współpracownicy Przedszkola aktywnie angażują się w działania wzmacniające bezpieczeństwo dzieci, chroniące przed przemocą oraz w upowszechnianie i promowanie ich praw.
- Zasady rekrutacji pracowników/wolontariuszy/stażystów/praktykantów:
- Dyrektor Przedszkola dokłada wszelkich starań, by zatrudniać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i kompetencje, które podzielają wartości wynikające z Konwencji o Prawach Dziecka, w szczególności prawo dziecka do ochrony przed krzywdzeniem. Każdy kandydat na nowego pracownika przesyła CV oraz w miarę możliwości referencje.
- Przed przystąpieniem do pracy wybrany kandydat, oprócz innych wymaganych przepisami prawa dokumentów, składa zaświadczenie dotyczące niekaralności za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przestępstwa na szkodę małoletniego, oraz o toczących się względem niego postępowaniach karnych.
- Każdy nowo przyjęty pracownik zapoznaje się z zapisami Standardów Ochrony Dzieci, co potwierdza podpisem.
- Rekrutacja pracowników placówki odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu i obejmuje:
- weryfikację w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym,
- złożenie przez kandydata zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego,
- weryfikację w Centralnym Rejestrze Orzeczeń Dyscyplinarnych.
- Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi obowiązują wszystkich pracowników, stażystów i wolontariuszy.
- Kontakt bezpośredni pracownika z dzieckiem dostosowany jest do potrzeb dziecka i poza przypadkami nagłymi, kiedy zagrożone jest bezpieczeństwo dziecka, odbywa się za zgodą dziecka.
- W trakcie kontaktu z dziećmi, pracownicy zwracają się do dzieci z szacunkiem, używają prostego języka, dostosowanego do możliwości dziecka.
- Pracownicy Przedszkola:
- równo traktują wszystkie dzieci bez względu na ich pochodzenie, wygląd, przekonania, stan zdrowia, ewentualną niepełnosprawność;
- odnoszą się z szacunkiem do ewentualnej inności dziecka, (w zakresie przekonań, doświadczeń, trudności rozwojowych, etc;), innej perspektywy wynikającej z bycia dzieckiem;
- używają języka pozbawionego ocen, etykiet, dostosowanego do poziomu rozwoju dziecka;
- tworzą w placówce kulturę otwartości i wzajemnej odpowiedzialności sprzyjającej zgłaszaniu i omawianiu wszelkich zagadnień i problemów dotyczących ochrony dzieci.
- Cały personel placówki pracujący z dziećmi i ich opiekunami jest przygotowany, by edukować:
- dzieci na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem;
- opiekunów dzieci na temat wychowania dzieci bez przemocy oraz chronienia ich przed przemocą i wykorzystywaniem.
- Personel dysponuje materiałami edukacyjnymi dla dzieci i dla rodziców oraz je aktywnie wykorzystuje.
II. Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi a personelem placówki, a w szczególności zachowania niedozwolone
- Dorosły w kontakcie z dzieckiem powinien je aktywnie i cierpliwie słuchać, starając się odczytywać komunikaty przekazywane przez dziecko zarówno werbalnie, jak również poprzez mimikę i gesty. Dorosły powinien przejawiać otwartość na potrzeby dziecka i odnosić się do niego z szacunkiem.
- Wszystkie podstawowe potrzeby dziecka podczas jego pobytu w przedszkolu są zawsze zaspokajane. Dotyczy to przede wszystkim posiłków w ustalonych porach, stałego dostępu do wody pitnej, prawa skorzystania z toalety w każdym czasie, ubioru stosownego do panujących warunków, prawa do snu w porze relaksacji lub w szczególnych przypadkach również w innym czasie.
- Każda osoba z personelu przedszkola, pracująca z dzieckiem indywidualnie lub grupowo, ma obowiązek informowania go w kwestiach dotyczących jego osoby, udzielania mu odpowiedzi adekwatnych do jego wieku i danej sytuacji, informowania go o podejmowanych decyzjach jego dotyczących, brania pod uwagę słusznych oczekiwania dziecka.
- Rozmowy nauczyciela, wychowawcy lub pomocy nauczyciela z rodzicem/opiekunem dziecka na temat zachowania dziecka, jego postępów w edukacji, stanu zdrowia itp. powinny odbywać się dyskretnie w sposób niesłyszalny dla osób postronnych. Jeśli taka rozmowa odbywa się w obecności dziecka, personel przedszkola ma obowiązek zadbać aby przebieg rozmowy nie miał negatywnego wpływu na samoocenę dziecka.
- Personel placówki szanuje prawo dzieci do intymności, szczególnie w trakcie czynności higienicznych i pielęgnacyjnych. Pozwala na samodzielne i dyskretne korzystanie z toalety i przebieranie się, zwłaszcza przez dzieci starsze. W sytuacjach, w których dziecko potrzebuje pomocy przy czynnościach pielęgnacyjnych i higienicznych, pracownicy zobowiązani są unikać innego niż niezbędny kontakt fizyczny z dzieckiem. Kontakt fizyczny z dzieckiem musi być jawny, nieukrywany, nie może wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
- Wszystkie dzieci traktowane są równo. Niedozwolona jest jakakolwiek dyskryminacja, w tym ze względu na pochodzenie, narodowość, religię, wygląd, stan zdrowia, poziom rozwoju dziecka, umiejętności, zachowanie.
- Zabronione jest stosowanie przemocy w jakiejkolwiek formie, w tym psychicznej, a zwłaszcza:
- bicia, szturchania, popychania oraz naruszania integralności fizycznej dziecka w jakikolwiek inny sposób,
- dotykania dziecka w okolicach intymnych (z wyjątkiem koniecznej pomocy przy toalecie w przypadku najmłodszych dzieci),
- angażowania się w takie aktywności jak napastliwe łaskotanie, udawane walki z dziećmi czy brutalne zabawy fizyczne,
- ośmieszanie, lekceważenie dziecka, publiczne krytykowanie, wymierzanie kar.
- Jeśli pracownik Przedszkola będzie świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań i/lub sytuacji ze strony innych dorosłych, zobowiązany jest zawsze poinformować o tym Dyrektora, który ma obowiązek postępować zgodnie z obowiązującą procedurą interwencji.
- Dzieci systematycznie zapewniane są przez nauczycieli, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć nauczycielowi lub innemu pracownikowi przedszkola i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/lub pomocy.
III. Zasady i procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego
- Pracownicy placówki posiadają wiedzę o czynnikach ryzyka krzywdzenia dzieci (Załącznik nr 3) i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają na nie uwagę.
- W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka nauczyciele/specjaliści w pierwszej kolejności konsultują to z dyrektorem przedszkola, a następnie podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania pomocy.
- Nauczycie/specjaliści monitorują sytuację i dobrostan dziecka.
- W przypadku uzyskania informacji lub zauważenia przez pracownika przedszkola, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i zgłoszenia tego faktu dyrektorowi jako osobie odpowiedzialnej za Standardy Ochrony Dzieci.
- Ta sama zasada dotyczy sytuacji, gdy osobą krzywdzącą jest pracownik przedszkola.
- Dyrektor informuje wychowawców i psychologa/psychopedagoga a następnie wzywa rodziców/opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa oraz informuje ich o podejrzeniu.
- W przypadku podejrzenia krzywdzenia dzieci dyrektor powołuje zespół interwencyjny, w skład którego wchodzą oprócz dyrektora, wychowawcy z grupy, do której uczęszcza dziecko oraz psycholog/psychopedagog przedszkolny.
- Zespół interwencyjny sporządza protokół interwencji (Załącznik nr 1) zawierający:
- opis sytuacji przedszkolnej i rodzinnej dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, dyrektorem, nauczycielami, wychowawcami, psychologiem/psychopedagogiem przedszkolnym, rodzicami/opiekunami lub innych informacji uzyskanych przez członków zespołu.
- plan pomocy dziecku na podstawie w/w opisu.
- Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:
- podjęcia przez placówkę działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji,
- wsparcia, jakie przedszkole zaoferuje dziecku,
- skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje taka potrzeba.
- Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez dyrektora rodzicom/opiekunom z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
IV. Procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury „Niebieskiej Karty”
- Osobą odpowiedzialną za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz wszczynanie procedury „Niebieskiej Karty” jest dyrektor Przedszkola.
- Dyrektor informuje rodziców/opiekunów o obowiązku przedszkola zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (sąd rodzinny lub przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego – procedura „Niebieskiej Karty”).
- Po poinformowaniu rodziców dyrektor składa wniosek o wgląd w sytuację rodziny do Sądu Rejonowego Wydziału Rodzinnego i Nieletnich lub przesyła formularz „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.
- Dalszy tok postępowania leży w kompetencji wskazanych w punkcie poprzedzającym instytucji.
- Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji. Kartę załącza się do dokumentacji przedszkola. (Załącznik nr 1).
- Przedszkole dysponuje danymi kontaktowymi lokalnych instytucji i organizacji, które zajmują się interwencją i pomocą w sytuacjach krzywdzenia dzieci (Policja, sąd rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, ośrodek pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia) oraz zapewnia do nich dostęp wszystkim pracownikom (Załącznik nr 2).
- Wszyscy pracownicy przedszkola i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy wyłączając informacje przekazywane uprawnionym osobom i instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
V. Zasady przeglądu i aktualizacji standardów
Osoba prowadząca Przedszkole co najmniej raz na rok dokonywać będzie oceny przyjętych Standardów Ochrony Dzieci w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami, ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.
VI. Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu przedszkola do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności
- Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu Przedszkola do stosowania Standardów Ochrony Dzieci jest dyrektor przedszkola.
- Dyrektor Przedszkola jest osobą przeszkoloną w zakresie standardów ochrony małoletnich a także w zakresie czynników ryzyka krzywdzenia dzieci i zobowiązaną do systematycznego, nie rzadziej, niż raz na rok, uczestniczenia w szkoleniach z tych zakresów. Ponadto dyrektor posiada również wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi, wiedzę i kompetencje zdobyte podczas studiów z zakresu wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego oraz pedagogiki, a także doświadczenie w zarządzaniu zespołem nauczycieli pracujących z dziećmi w wieku przedszkolnym.
- Personel Przedszkola jest przygotowany do stosowania Standardów Ochrony Dzieci przed krzywdzeniem. Przygotowanie to polega na szkoleniu wstępnym z zakresu polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem, obowiązującej w przedszkolu, oraz czynników ryzyka krzywdzenia dzieci. Ponadto w Przedszkolu odbywają się cyklicznie, nie rzadziej, niż raz na dwa lata, szkolenia z zakresu standardów ochrony małoletnich oraz czynników ryzyka krzywdzenia dzieci.
- Przygotowanie personelu do stosowania Standardów Ochrony Dzieci jest dokumentowane poprzez poświadczenie własnoręcznym podpisem udziału w przeszkoleniu wstępnym podczas zawierania umowy o pracę, umowy zlecenia lub innej umowy na podstawie której osoba ta jest dopuszczana do pracy z dziećmi, a następnie poświadczenia własnoręcznym podpisem udziału w szkoleniu cyklicznym.
VII. Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania
- Standardy Ochrony Małoletnich udostępnione są na stronie internetowej Przedszkola oraz wywieszone w wersji pełnej w widocznym miejscu (szatni przedszkolnej, dostępnej zarówno dla personelu Przedszkola, jak i rodziców/opiekunów prawnych).
- Z uwagi na wiek uczniów Przedszkola zapoznanie ich z tymi standardami nastąpiło w postaci zajęć edukacyjnych przeprowadzonych przez pedagogów przedszkolnych a zajęcia te będą powtarzane cyklicznie, nie rzadziej, niż raz na semestr.
VIII. Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia
Osobą odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia jest dyrektor Przedszkola.
IX. Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego
- Z przebiegu każdej interwencji podjętej w sytuacji ujawnienia lub zgłoszenia krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia dziecka sporządza się kartę interwencji (Załącznik nr 1). Kartę załącza się do dokumentacji Przedszkola.
- Wypełnione karty interwencji przechowywane są w miejscu chronionym przed dostępem osób nieupoważnionych. Wgląd w tą dokumentację mają tylko: dyrektor Przedszkola wychowawcy grupy, do której uczęszcza dziecko, psycholog/psychopedagog przedszkolny, rodzice/opiekunowie dziecka, upoważnione instytucje (policja, sąd rodzinny, a także przedstawiciel innej instytucji po wykazaniu podstawy prawej uzyskania wglądu w taką dokumentacje).
X. Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia
- Po ujawnieniu krzywdzenia dziecka dyrektor Przedszkola w porozumieniu z wychowawcami z grupy dziecka oraz psychologiem/psychopedagogiem przedszkolnym ustala plan wsparcia małoletniego.
- W planie wsparcia, w zależności od konkretnej sytuacji, ujęte mogą być zajęcia do przeprowadzenia w grupie lub indywidualne, jednorazowe lub cykliczne, których celem jest pomoc dziecku w zaistniałej sytuacji.
- Rodzicom/opiekunom dziecka w ramach wsparcia udziela się informacji o możliwych formach pomocy w poradniach pedagogiczno-psychologicznych.
- Plan wsparcia po jego ustaleniu przedstawiany jest rodzicom/opiekunom prawnym dziecka i załączany do dokumentacji dotyczącej interwencji.
XI. Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet i ochrona dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet.
- W przedszkolu dzieci nie mają swobodnego dostępu do sieci Internet i mediów elektronicznych.
- Do przedszkola dzieci nie mogą przynosić z domu żadnych urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu, o czym rodzice/opiekunowie dzieci są poinformowani.
- W sytuacji, gdy mimo zakazu z pkt 2. dziecko przyniesie do Przedszkola ww. urządzenie, nauczyciel jest zobowiązany i uprawniony do wyjaśnienia dziecku, że na terenie Przedszkola dzieci nie mogą korzystać z takich urządzeń a następnie powinien przechować to urządzenie w bezpiecznym miejscu i oddać rodzicowi/opiekunowi, podczas odbierania dziecka z Przedszkola.
- Dzieci w czasie pobytu w Przedszkolu korzystają z zasobów edukacyjnych dostępnych w Internecie wyłącznie w trakcie zajęć prowadzonych przez nauczyciela lub pomoc nauczyciela, pod jego kontrolą i na urządzeniach stanowiących wyposażenie Przedszkola.
- Doboru treści z zasobów Internetu, z których korzystają dzieci w czasie zajęć edukacyjnych, dokonują wyłącznie nauczyciele wychowania przedszkolnego zatrudnieni w Przedszkolu, z uwzględnieniem wieku dzieci oraz ich potrzeb edukacyjnych.
XII. Zasady ochrony danych osobowych oraz wizerunku dzieci w placówce
- Przedszkole zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych dzieci zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
- Placówka, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.
- Pracownikowi przedszkola nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów ani innym osobom nie zatrudnionym w placówce utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie placówki lub poza placówką podczas wycieczek i spacerów bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
- W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, pracownik przedszkola może skontaktować się z opiekunem dziecka i ustalić procedurę uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie osobie niezatrudnionej w przedszkolu danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez uprzedniej zgody tego opiekuna.
- Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
- Upublicznienie przez pracownika placówki wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka. Pisemna zgoda powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany.
- Zgoda rodzica na utrwalenie wizerunku dziecka może być udzielona z góry na cały okres edukacji przedszkolnej i wycofana w dowolnym momencie na pisemny wniosek rodzica/prawnego opiekuna.